Boşanma İçin Ne Gerekli? (2026)

Boşanma, yalnızca duygusal bir karar değil; aynı zamanda ciddi bir hukuki süreçtir. 2026 yılında boşanmayı düşünen birçok kişi, ilk adımda “Boşanma için ne gerekli?” sorusunun cevabını arıyor. Bu rehberde, boşanma davası açmak isteyen eşlerin hangi belgeleri hazırlaması gerektiğini, hangi şartların arandığını, görevli ve yetkili mahkemeyi ve sürecin nasıl işlediğini adım adım anlattık.

1) Boşanma Davası Açmak İçin Şartlar

Türk Medeni Kanunu’na göre boşanma, evlilik birliğinin temelinden sarsılması veya kanunda sayılan özel sebeplerden birinin gerçekleşmesi hâlinde mümkündür. 

Boşanma davası aça bilmek için Türk Medeni Kanunu’na göre belirli şartların oluşmasına bağlıdır. Eşler, evlilik birliğinin çekilmez hâle gelmesi durumunda ya da kanunda özel olarak sayılan sebeplerden birine dayanarak boşanma talebinde bulunabilir. Ancak her boşanma davası için mahkemelerin kabul edeceği bazı hukuki gerekçeler ve ön koşullar mevcuttur.

Genel Sebep (TMK m.166/1)

Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması 

En sık başvurulan boşanma sebebi, evlilik birliğinin temelinden sarsılmasıdır. Türk Medeni Kanunu'nun 166. maddesine göre, taraflar arasında ciddi geçimsizlik, sürekli tartışmalar, güven kaybı veya duygusal kopukluk yaşanması hâlinde evlilik birliği sarsılmış sayılır.

Özel Boşanma Sebepleri

• Zina (aldatma)
• Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış
• Suç işleme veya haysiyetsiz hayat sürme
• Terk
• Akıl hastalığı

Haklı Bir Gerekçe Sunma Zorunluluğu

Her boşanma davasında, haklı ve yasal bir gerekçeye dayanılması gerekir. Mahkeme, yalnızca “anlaşamıyoruz” veya “sevmiyorum” gibi gerekçeleri yeterli bulmaz. Boşanmak isteyen eşin, yaşanan olayları somut delillerle desteklemesi beklenir.

Boşanma Davası Açmak İçin Gerekli Şartlar

Şart	Açıklama
Evlilik birliğinin sarsılması	Genel boşanma sebebidir ve en yaygın kullanılan dayanak olarak kabul edilir.
Özel sebepler	Zina, terk, şiddet, suç işleme gibi kanunda sayılan özel durumlar boşanma sebebi sayılır.
Hukuki gerekçe	Mahkemenin kabul edebileceği somut ve kanuna dayalı gerekçeler sunulmalıdır.
Delil ve tanık	İleri sürülen iddiaların ispatı için delil ve tanık beyanları gereklidir.

2) Boşanma Türleri

Boşanma, evlilik birliğinin hukuki yollarla sona erdirilmesi sürecidir ve bireylerin özel yaşamlarını derinden etkileyen önemli bir karardır. Toplumların sosyal, kültürel ve hukuki yapısına bağlı olarak boşanma süreci farklı şekillerde düzenlenmiş olabilir. Hukuki sistemler, tarafların boşanma gerekçelerine, sürecin işleyişine ve taraflar arasındaki anlaşma durumuna göre çeşitli boşanma türleri tanımlamıştır. Bu bölümde, hem anlaşmalı hem çekişmeli boşanma gibi temel ayrımların yanı sıra özel durumlara dayanan boşanma türlerine de yer verilecektir. Böylece, boşanma sürecini etkileyen dinamikler daha iyi anlaşılacak ve her türün kendine özgü hukuki özellikleri açıklığa kavuşacaktır.

Anlaşmalı Boşanma

• Evliliğin en az bir yıl sürmüş olması gerekir.
• Taraflar, nafaka–tazminat–velayet–mal paylaşımı dâhil tüm sonuçlarda mutabık olmalıdır.
• Mutabakat, yazılı protokol ile Aile Mahkemesi’ne sunulur.
• Her iki eş de duruşmada bizzat hazır bulunmalıdır.

Çekişmeli Boşanma

• Eşler boşanma veya sonuçlarında uzlaşamıyorsa açılır.
• Dilekçeler, deliller, tanıklar, gerektiğinde bilirkişi incelemeleri ile yürür.
• Dosya yoğunluğu ve delil durumuna göre ortalama 1–3 yıl sürebilir.

3) Boşanma Davası Açmak İçin Gerekli Belgeler (2026)

4) Görevli ve Yetkili Mahkeme

Boşanma davalarına Aile Mahkemeleri bakar. Yetkili mahkeme; eşlerden birinin son altı aydır birlikte yaşadığı yer mahkemesi veya davalının ikametgahıdır. Örneğin Ankara’da yaşayanlar için Ankara Aile Mahkemeleri yetkili olabilir.

5) Boşanma Süreci Nasıl İşler?

1. Dava dilekçesi hazırlanır ve sunulur.
2. Tebligat yapılır; davalı 2 hafta içinde cevap dilekçesi verir.
3. Ön inceleme duruşması: Taraflar dinlenir, uyuşmazlık konuları belirlenir.
4. Delil–tanık aşaması: Mesajlar, raporlar, kamera kayıtları, tanık anlatımları incelenir.
5. Hüküm: Kusur ve delil değerlendirmesine göre karar verilir.
6. Kesinleşme: İstinaf/temyiz kullanılmazsa karar kesinleşir ve nüfusa işlenir.

6) Avukat Zorunlu mu?

Hukuken zorunlu değildir. Ancak özellikle çekişmeli davalarda delil yönetimi, usul kuralları ve süreler nedeniyle avukat desteği önemlidir. Usul hatası, ciddi hak kaybı doğurabilir. Anlaşmalı boşanma davası içinde gelecekte bir sorun yaşanmayacak bir protokol oluşturmak ancak avukat desteği sayesinde mümkün olacaktır.

7) Geçerli Deliller

• Tanık beyanları
• Mesaj ve e-posta kayıtları
• Fotoğraf–video görüntüleri
• Sosyal medya paylaşımları
• Doktor–hastane raporları, kolluk tutanakları
• Teknik raporlar ve içtihatla kabul gören tespitler

Not: Hukuka aykırı yollarla elde edilen kayıtlar (ör. casus yazılım, gizli kamera) kural olarak delil niteliği taşımaz.

8) Boşanma Sonrası Haklar

Boşanma, sadece evlilik birliğinin sona ermesi anlamına gelmez; aynı zamanda eşlerin ve varsa çocukların gelecekteki hak ve yükümlülüklerini de belirleyen kapsamlı bir hukuki süreci ifade eder. Bu süreç sonunda tarafların mal varlığına, nafaka taleplerine, çocukların velayetine ve kişisel ilişkilerine dair birçok önemli konu gündeme gelir. Boşanma sonrası haklar, bireylerin ekonomik güvenliğini, sosyal yaşamlarını ve çocuklarla olan bağlarını doğrudan etkileyen hayati düzenlemelerdir. Bu bölümde, boşanma sürecinin ardından eşleri bekleyen haklar ayrıntılı bir şekilde ele alınacak; nafaka türlerinden velayet düzenlemelerine, mal paylaşımından soyadı kullanımına kadar birçok önemli konu incelenecektir. Böylece, boşanmanın ardından bireylerin hangi hukuki imkanlara sahip oldukları konusunda bilinçlenmeleri hedeflenmektedir.

• Nafaka (tedbir, iştirak, yoksulluk)
• Tazminat (maddi–manevi)
• Mal rejimi tasfiyesi (edinilmiş malların paylaşımı)
• Velayet ve kişisel ilişki düzeni
• Soyadı ve nüfus kayıt işlemleri

9) 2026 İçin Uygulamada Öne Çıkanlar

• UYAP Vatandaş üzerinden belge sunumu ve dosya takibi yaygınlaştı.
• E-duruşma imkânı bulunan yerlerde uzaktan katılım söz konusu olabilir.
• Delil sunma süreleri daha sıkı denetleniyor; gecikmeli deliller için istisna sınırlı.

10) Sık Sorulan Sorular

Boşanmak için eşim kabul etmese de dava açabilir miyim?

Evet. TMK 166/1 uyarınca evlilik birliği temelinden sarsılmışsa, eşin rızası olmasa da boşanma davası açılabilir.

Boşanma ne kadar sürer?

Anlaşmalı boşanma, eksiksiz protokol ve usul ile çoğu dosyada haftalar içinde sonuçlanabilir. Çekişmeli davalar delil yoğunluğuna göre 1–3 yıl sürebilir.

Boşanırken mal paylaşımı aynı davada yapılır mı?

Mal rejimi tasfiyesi kural olarak ayrı bir davadır ve çoğu zaman boşanma kararının kesinleşmesinden sonra açılır.

Anlaşmalı boşanma için duruşmaya gitmek şart mı?

Evet. Her iki eşin de bizzat duruşmada hazır bulunması gerekir; aksi hâlde dava çekişmeliye dönebilir.

Avukat tutmak zorunlu mu?

Zorunlu değildir; ancak çekişmeli süreçlerde usul ve delil yönetimi açısından güçlü şekilde tavsiye edilir.

Sonuç

Boşanma kararı, duygusal yönünün yanında titiz bir hukuki hazırlık gerektirir. 2026’da dijitalleşen süreç ve usul hassasiyetleri dikkate alındığında, avukatı ile ilerlemek; zaman ve hak kayıplarını önlemenin en etkili yoludur.

---