Uygulamada Ortak Velayet

.

Velayet  Kavramı Nedir ?


Velayet çocuğun korunması ve temsil edilmesi için öngörülmüş hukuksal haklardır. Ana ve baba, çocuğun bakım ve eğitimi konusunda onun menfaatini göz önünde tutarak gerekli kararları alır ve uygularlar. Boşanma davalarında velayetin kıstasını bu ana kural belirler. Yani çocuğun yüksek menfaatini sağlayabilecek taraf velayet hakkının da sahibi olacaktır. Çocuğun yüksek menfaatini ise yaşı, büyüyeceği ortam, alacağı eğitim gibi etkenler belirler. Örneğin; başkaca bir durum yok ise anne bakımına muhtaç yaşta olan çocuğun velayet hakkı annede olacaktır. Boşanma davalarında nafaka ise yardım nafakası ve iştirak nafakası olarak kendini gösterir. İştirak nafakası çocuk için hükmedilecek nafakayı ifade eder. Çocuğun ihtiyaçları ve tarafların ekonomik durumlarına göre nafaka miktarı belirlenir. Yardım nafakası ise kusuru nedeniyle boşanmaya neden olan eşin maddi durumu yetersiz durumda olan diğer eşe ödeyeceği bedeli ifade eder.


Ortak velayet   

       

Ortak velayet, çocuğun eğitim, sağlık gibi kararların ortak olarak alınması anlamına gelen velayet türüdür. Son günlerde İngiliz bir çifttin ülkemizde görülen davasında verilen bu karar nedeniyle kamuoyunda sıklıkla gündeme gelmektedir. Ancak unutulmaması gereken husus bu düzenlemenin iç hukukumuzda henüz tam olarak yer bulmamış olmasıdır. Zira bu karar uluslararası sözleşmelere istinaden verilmiştir. Yani aile mahkemelerinden şuan için bu kararın alınması istisna bir durum oluşturur. Zira uygulanmasının çok iyi değerlendirilmesi gerekir. Çocuğun anne baba arasında kalmasına ve menfaatinin zedelenmesine neden olma ihtimali hali yüksektir. Boşanmış çiftlerin çoğu velayeti bir koz olarak görmekte ve eşini çocukla cezalandırmak gibi bir hataya düşmektedir. Ayrıca uygulamada fiilen erkeğin iznine dönüşme ihtimalini de göz ardı etmemek gerekir. Bu durumda hem çocuğun hem annenin hakları zarar göre bilir. 






Velayet hakkında esas olanın velayetin annede veya babada olmasının algılanış biçimin ülkemizde değişmesi gerektiğidir.Yani velayet hakkı verilmeyen tarafın annelik veya babalık vasfının elinden alındığını düşünmemesi, velayetin verilen tarafın da çocuğun anne veya babaya olan ihtiyaçlarını gözetmesi gerekir. Velayet hakkını elinde bulundurmak bir koz olarak görülmemelidir. Çocuğun yüksek menfaati her durumda gözetilmelidir. Boşanma sürecinde olabilecek çekişmenin, hırsın, çocuğa yansıtılmaması sağlıklı bireyler yetiştirilmesi adına büyük önem taşır.


ORTAK VELAYETİN UYGULAMADAKİ SORUNLARI


Ortak velayetin yargısal içtihatlarla uygulamadan yer almasıyla anlaşmalı boşanacak çiftlerin oldukça sorduğu konu ortak velayetin sakıncaları üzerine toplanmıştır. 

Ortak velayet kimi zaman dezavantaja dönüşebilmektedir. Zira velayetin ortak olması kavramı anne ve babalar tarafından yeterince anlaşılamamaktadır. Kulaktan dolma bilgilerle ortak velayeti kabul eden taraflar devamın da büyük sorunlar yaşamaktadır. Velayetin ortak olması esasında evliliğin bir tür ortaklık olduğunu düşündüğümüzde evlilik birliğini sürdürememiş taraflar açısından sorun yaratacak bir hal alabilecektir. Ortak velayet hakkı olması anne ve babanın daha zor durumlar yaşamasına neden olabilecek yeni hukuki sorunların oluşmasınıda beraberinde getirebilecektir. Ortak velayetin sakıncaları başka söyleyişle yartacağı hukuki sorunlar bilinmeden bu yönde karar almak mağduriyet yaratacaktır. Elbette ki bu mağduriyeten esası itibariyle zarar görecek tarafta çocuk olacaktır.


Ortak velayet tercih edecek çiftlerin öncelikle bilmesi gereken konu velayetin anne veya babada olması annelik veya babalık vasfını ortadan kaldırmamaktadır. Yani boşanma gerçekleştikten sonra velayetti alamayan tarafın çocuğu üzerindeki annelik veya babalık vasfı ortadan kalmayacaktır. Çocuğu kaybetme korkusu ortak velayet ile çözülecek bir durum değildir veya velayeti almamış olmak çocuğunuzu kaybetmek anlamı taşımayacaktır. 


Aile mahkemesi, velayet hakkını alamayan taraf ile çocuk arasında kişisel ilişki hakkı tanıyacaktır, aylık, haftalık olabilecek kişisel ilişki günlerinde diğer taraf çocuğu ile görüşebilecek ve bireysel ilişkisini geliştirebilecektir. Ortak velayetin var olması zaten bu durumu değiştiremeyeceğinden sırf çocukla istediğim zaman aralığında görüşürüm sanarak ortak velayetin seçilmesi hatalı olacaktır. 


10 soruda ortak velayet


Ortak velayet nedir? 

Ortak velayet boşanma halinde müşterek çocuğun eğitim, sağlık, gibi kişisel gelişimini ilgilendiren kararların ortak alınmasını sağlayan velayet türüdür. 


Ortak velayet kanunumuzda yeralır mı?

Ortak velayet medeni kanunumuzda yer almamaktadır. Yargıtay içtihatlarıyla, içtihatı uygulayan aile mahkemelerince ortak velayet uygulanmaktadır. Ayrıca tüm aile mahkemesi hakimleri uygulamada bu durumu kabul etmeyip, ortak velayet talebini kabul etmeyebilmektedir. 


Ortak velayet hakkında çocukla istenildiği şekilde görüşmek mümkün mü?

Hayır, ortak velayet bir nevi resmi işlemlerin, kararların ortak olarak karar kılınması anlamına gelmektedir. Ortak velayette çocuğun sürekli olarak kimin yanında kalacağı, diğer tarafla hangi şartlarda kişisel ilişki kuracağı karara bağlanmaktadır.


Ortak velayette nafaka ödenir mi?

Evet, ortak velayette çocuğun sürekli olarak kalacağı tarafa diğer taraf talep olması halinde nafaka ödeme sorumluluğu altına girecektir.


Ortak velayette çocuğun devam edeceği okul nasıl seçilir?

Bu duruma anne ve baba ortak olarak karar verecektir.


Ortak velayette çocuk yurt dışına serbest şekilde çıkarılabilir mi?

Hayır, vize ve pasaport işlemlerinde anne ve baba ortak olarak yapmalıdır.


Ortak velayetin dezavantajları var mı?

Her çift için değişecek bir durum olmakla ortak velayetin en büyük dezavantajı çocuğun resmi işlemlerindeki zaman kaybı ve karşı tarafa bağımlılıktır. Örneğin çocuğun devam edeceği okula ortak olarak hemen karar kılınmamamsı çocuğun menfaatini zedeleyeci bir hal alabilir veya boşandığınız eşinizle çocuk üzerinde ortak kararlar almaya devam etmek kimi şartlarda kolay bir durum olmayacaktır.


Ortak velayet kararını aile mahkemesi hakimi kendiliğinden verebilir mi?

Hayır, kanunda yer almayan bir durum olması nedeniyle tarafların her ikisininde bu konuda onayının olması gerekir. Ancak olağanüstü bir durum nedeniyle çocuğun üstün yararı, velayetin ortak olmasını gerektiriyor ise hakim kendiliğinden karar verebilir.


Ortak velayette şehir değişikliği mümkün mü?

Kişi hürriyeti Anayasamızca koruma altına alınmıştır. Her birey istediği şehirde yaşayabilir. Velayetin ortak olması halinde de anne veya baba şehir değiştirebilir.


Yeniden evlenme ortak velayete son verir mi?

Hayır, yeniden evlenmek ortak velayeti ortadan kaldıracak durum teşkil etmemektedir.   



                                

Çocukla Kişisel İlişki Kurulması


Çocukla kişisel ilişki velayet hakkını alamayan tarafın çocuğuyla görüşeceği zaman aralıklarını ifade eder. Ülkemizde ne yazıkki boşanan çiftler bu konuda uyum sağlayamamaktadır. Bu nedenle haberlerde sıkılıkla izlediğimiz üzere çocuk teslimlerinde büyük sorunlar yaşmakta, çocuğun duyguları hiçe sayılmaktadır. 

 

Boşanan çiftlerin aralarında anlaşarak çocukla kişisel ilişki kurulması hususunu çözmeleri çocuğun yüksek menfaatinin sağlanması açısından büyük önem arz eder. Ancak bu durumu başarabilen çift sayısı ülkemizde maalesef çok azdır.

 

Elbetteki böylesi durumlarda sağ duyulu davranmak ve çocuğun yüksek menfaatini gözetmek en doğrusu olacaktır. Müşterek çocuk veya çocuklarla velayeti elinde bulundurmayan tarafın kişisel ilişki kurmasında yaşanan sorunlar nedeniyle adli destek birimleri kurulmuştur. Çocuğun icra ile bir eşya gibi alınması artık mümkün değildir. Çocuğuyla mahkemenin tanıdı günlerde görüştürülmeyen taraf bulunduğu ildeki adli destek birimine başvurup aile bakanlığının devreye girmesiyle kişisel ilişki hakkını kullanabilecektir.  Konuyla ilgili detaylı bilgiye aşağıda yer alan linkten ulaşabilirsiniz.



Adli Destek Hizmetleri



Yorumlar (0)

Bu yazı yoruma kapalıdır.

Yorum Yaz